Για τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας και τη μετάφραση τους σε διπλώματα ευρεσιτεχνίας όπως και τις διαδικασίες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας στην Ελλάδα μίλησε στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Πρακτορείο 104,9 FM, ο Κώστας Αμπατζής, διευθυντής καταθέσεων και χορηγήσεων στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. Ο Οργανισμός βρίσκεται στην Αθήνα και είναι ο αρμόδιος για την κατοχύρωση των εφευρέσεων και των βιομηχανικών σχεδίων.

Αναφερόμενος στην περίοδο που διανύει η χώρα σε σχέση με τις εφευρέσεις και την κατοχύρωση τους ο κ.Αμπατζής τονίζει πως οι στατιστικές “έχουν αποδείξει ότι όταν υπάρχει μια κρίση οι εφευρέσεις αυξάνονται, διότι πολλοί θέλουν να λύσουν το τεχνικό πρόβλημα που υπάρχει τη δεδομένη στιγμή και έτσι έχουμε μεγαλύτερο αριθμό καταθέσεων (σ.σ αιτήσεων για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας). Στον αντίποδα “η κρίση έχει και ένα άλλο μειονέκτημα δεν υπάρχουν διαθέσιμα χρήματα για κατοχύρωση εφευρέσεων”, αναφέρει ο αρμόδιος του ΟΒΙ, και έτσι παρόλο “που υπάρχουν τεχνικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν ορισμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται οικονομικά να κατοχυρώσουν εφεύρεση”.

Από την έρευνα στην παραγωγή

Σύμφωνα με τον κ. Αμπατζή σημαντική είναι η αλλαγή στην πολιτική των πανεπιστημιακών, των εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων σε ότι αφορά την καινοτομία: “τα τελευταία χρόνια πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά ιδρύματα και ΤΕΙ έχουν στραφεί στην κατοχύρωση εφευρέσεων ως εναλλακτική λύση στην εισροή εισοδήματος. Από τη στιγμή που η κρατική χρηματοδότηση έχει μειωθεί προς αυτά και διαθέτουν ερευνητικά αποτελέσματα αυτό το κάνουν με σκοπό να τα εκμεταλλευτούν κάνοντας συμφωνίες με κάποιους για να παράγουν το επινόημά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Δημόκριτος στην Αθήνα, το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας στην Κρήτη, πανεπιστήμιο Κρήτης ενώ το ΑΠΘ κάνει πολύ καλή δουλειά όπως και πολλά άλλα εκπαιδευτικά και ερευνητικά κέντρα”, τόνισε ο αρμόδιος του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

Σύμφωνα με τον κ. Αμπατζή, υπάρχουν συνεργασίες ερευνητικών κέντρων με ιδρύματα του εξωτερικού που “όταν υπάρχει ένα ερευνητικό πρόγραμμα κοινό και προκύψει μια εφεύρεση την κατοχυρώνουν ούτως ώστε να μπορούν να αναπτύξουν στη συνέχεια προϊόν σε συνεργασία και με άλλους εταίρους” ενώ διάφορα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια “μπορούν να πουλήσουν την εφεύρεσή τους σε εταιρίες οι οποίες θα παράγουν το προϊόν και το πανεπιστήμιο και ο αντίστοιχος ερευνητής θα έχουν οικονομικά οφέλη από την εκμετάλλευση της εφεύρεσης”. Ο διευθυντής καταθέσεων και χορηγήσεων του ΟΒΙ σημείωσε πως “υπάρχει μια αλλαγή της κουλτούρας στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα προς την κατοχύρωση των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων”.

Για τη δημιουργία ειδικών Γραφείων (Technology Transfer Offices) στην Ελλάδα

Ερωτηθείς για τα πιθανά οφέλη από μια τέτοια εξέλιξη ο κ.Αμπατζής τόνισε πως “πρόκειται για μια πάρα πολύ καλή ιδέα που πρέπει να υπάρχει σε όλα τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα”, ενώ αναφέρθηκε στο πως μια τέτοια εξέλιξη “μπορεί να αποδώσει και να βοηθήσει και καθηγητές και ερευνητές στην εκμετάλλευση των εφευρέσεων τους αρκεί τα γραφεία που πρέπει να υπάρχουν σε όλα τα πανεπιστήμια να στελεχωθούν με ανθρώπους ικανούς και έμπειρους οι οποίοι θα έχουν τις δυνατότητες της επικοινωνίας με τον ιδιωτικό τομέα και με αντίστοιχα ιδρύματα του εξωτερικού για να συνάψουν τυχόν συμφωνίες”. Πρέπει “να υπάρχει αυτή η δυνατότητα και νομίζω το έχουν καταλάβει όλοι και προς τα εκεί στρέφονται”, σημείωσε.

Ποια είναι η διαδικασία για την απόκτηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας

Η διαδικασία είναι σχετικά απλή αφού μπορεί κανείς να συμπληρώσει τα έντυπα και να τα καταθέσει στον Οργανισμό είτε αυτοπροσώπως, είτε μέσω πληρεξούσιου δικηγόρου, ή με fax ενώ στη συνέχεια εντός δέκα ημερών αποστέλλει τα πρωτότυπα ακόμη και με ταχυδρομική αποστολή. “Χρειάζεται μια έντυπη αίτηση, την κατεβάζετε από το site, συμπληρώνετε στοιχεία, τον τίτλο εφεύρεσης τον αριθμό των αξιώσεων, μια περιγραφή η οποία έχει μια συγκεκριμένη δομή τι ακριβώς περιέχει, ένα σετ αξιώσεων δηλαδή τι ακριβώς θέλετε να προστατεύσετε στην εφεύρεσή σας, μια περίληψη και τυχόν σχέδια αν υπάρχουν. Όλα αυτά με ένα τέλος που κατατίθεται είτε στο ταμείο του οργανισμού είτε σε συμβαλλόμενη τράπεζα. Από τη στιγμή που θα είναι όλα κατατεθειμένα στον οργανισμό και είναι εντάξει την επόμενη μέρα ξεκινάει η προστασία της εφεύρεσής, με άλλα λόγια μπορεί κανείς να την εμπορευτεί, να την πουλήσει, να την παράξει ή ό,τι άλλο θέλει”, εξηγεί ο διευθυντής καταθέσεων και χορηγήσεων του Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

Τι ισχύει για ένα Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας και ποια τα οφέλη για τον κάτοχο

Μέσω της διαδικασίας υπάρχουν δύο τίτλοι, το Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας και το Πιστοποιητικό Υποδείγματος Χρησιμότητας με τη διαφορά να έγκειται στο ότι το δίπλωμα “διαθέτει και τη λεγόμενη έκθεση έρευνας που δείχνει σε παγκόσμιο επίπεδο τη στάθμη της τεχνικής μέχρι τη στιγμή της κατάθεσης και έτσι πρέπει η εφεύρεση, την οποία καταθέτει κάποιος να μην εμπίπτει στη στάθμη της τεχνικής μέχρι τη δεδομένη στιγμή που έγινε η κατάθεση”. Με άλλα λόγια η εφεύρεση πρέπει να είναι πρωτότυπη παγκοσμίως. Το δε Πιστοποιητικό Υποδείγματος Χρησιμότητας “είναι δηλωτικό στο σύστημα κατοχύρωσης και φυσικά είναι και πιο προσιτό διότι δεν έχει την έκθεση έρευνας”.

Για μια σύνθετη εφεύρεση όπως την παρασκευή χημικού ή ενός φαρμάκου αναγκαίο είναι ένα Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας, ενώ όταν έχουμε ένα τρισδιάστατο αντικείμενο “όπως για παράδειγμα ένα εργαλείο, αυτό μπορούμε να το κατοχυρώσουμε πολύ πιο φθηνά με το Πιστοποιητικό”, εξηγεί ο κ. Αμπατζής.

Η διαφορά στο κόστος για έναν αιτούντα σχετίζεται με την έκθεση έρευνας, η οποία κοστίζει 300 ευρώ ενώ μια εμπεριστατωμένη έκθεση έρευνας με αιτιολογημένη γνώμη κοστίζει 680 ευρώ περίπου ενώ και στις δύο περιπτώσει ισχύει επιπλέον τέλος, το τέλος κατάθεσης και το τέλος χορήγησης. Συνολικά το κόστος δεν ξεπερνά τα 500 ευρώ για ένα δίπλωμα όταν συνοδεύεται με μια απλή έκθεση έρευνας για να φτάσει τα 1000 ευρώ συμπεριλαμβανομένης μιας εμπεριστατωμένης έκθεσης έρευνας.

Σε ότι αφορά δε την ισχύ μιας “πατέντας”, το δε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας βρίσκεται εν ισχύ για μέχρι και 20 χρόνια εφόσον κανείς πληρώνει τα ετήσια τέλη ανανέωσης που είναι της τάξης των 20 ευρώ από τον τρίτο χρόνο και φτάνουν μέχρι και τα 1100 τον 20ο. Για το Πιστοποιητικό Υποδείγματος Χρησιμότητας από την άλλη, η ισχύς περιορίζεται στα επτά χρόνια και ξεκινάει από 20 ευρώ τον τρίτο χρόνο.

Η κατοχύρωση ενός επινοήματος έχει αξία αφού είναι στην ουσία ένα άυλο αγαθό “το οποίο κανείς μπορεί να εκμεταλλεύεται και να εμπορεύεται όπως ένα υλικό καταλήγει ο διευθυντής καταθέσεων και χορηγήσεων στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας που συμπληρώνει πως για την κατοχύρωση μιας εφεύρεσης στο εξωτερικό “μπορεί κανείς να κάνει αίτηση για ευρωπαϊκό δίπλωμα όπου ισχύει μέχρι και για 38 χώρες της Ευρώπης ή κάνετε μια διεθνή αίτηση που θα ισχύει για “περισσότερες από 150 χώρες στον κόσμο”.

Σωτήρης Κυριακίδης